By melissa1 | 04-01-2022
Köpeklerde giardia bağırsaklarda bulunan bir tür parazittir. İnsanları ve kedileri de etklileyen protozoon tek hücreli bir parazit türüdür. Hayvanlardan insanlara bulaşma riski olduğu için Zoonoz hastalık olarak kabul edilmektedir. Köpekler ve insanları ortak olarak etkilemektedir. Diğer adı lamblia olan parazit bağırsaklara yerleşerek oradan beslenirler.
Köpeklerde giarda enfeksiyonu ilk önce trofozoit olarak bağırsaklara yerleşir. Bağırsaktaki trofozoitler hücrelere yapışarak sindirimi zorlaştırır. Sonrasında giarda kistlerine dönüşür. Trofozoitler sıvı bir şekilde köpeklerin ince bağırsağına yerleşerek zamanla çoğalıp kistlere dönüşerek sertleşmeye başlar. Köpekler dışkılarını yaptıklarında enfeksiyon yayılarak enfekte olduğu zeminde uzun süre kalır. Hayvan ya da insan teması sonucu da bulaşır. Önlem alınmadığı takdirde döngü sürekli başa dönerek devam edecektir.
Köpeklerin dışkısı yoluyla dışarı çıkan parazitlerin başka bir köpeğin yutması, koklaması ile enfekte olur. Parazitin vücuda girmesi ile önce trofozoite dönüşür. Sonrasında zamanla ürüyerek kistler çoğalır. Bağırsak duvarında hasarlara yol açarak baskı oluşturur. Trofozoitler bağırsaklarda bölünerek ürerler. Bölünme sırasında bazıları kistik yapıdayken bazıları da sıvı forma ulaşır. Köpeğin paraziti vücuda alındıktan sonra 5-12 gün içinde belirtilerini gösterecektir. Enfekte olmayan köpekler virüsü, dışarıda koklama, yalama, dokunma, mama yeme, su içme sonucu ağız yoluyla kistleri de alacaktır. Ortamın sıcaklığına bağlı olarak parazitler bulaştıkları yüzeyde birkaç gün ve birkaç ay arası değişiklik gösterir.
Her köpekte belirti görünmez. Enfeksiyon köpeğin vücuduna girdiği andan itibaren asemptomatik etkiler görülür. Çoğu köpekte yaygın olarak görülen klinik belirtiler ağır kokulu ishal şeklinde dışkı yapmasıdır.
Giardia’nın köpeklerde diğer klinik belirtileri:
Yukarıdaki belirtilerin giardia belirtileri dışında başka bir hastalığın da işareti olabilir. Uzun süre köpeğinizin kötü kokulu ishal sorunu yaşadığını gözlemliyorsanız veteriner hekiminize götürmeniz erken tedavi ile daha kısa sürede iyileşmesi sağlanır. Aksi halde eğer köpekte giardia parazitinin etkisi varsa bağışıklık ve sindirim sisteminde ağır hasarlara yol açıcı etkileri görülür.
Bağırsak paraziti her cinsten, yaştan ve boyuttan köpeği etkilemektedir. Özellikle yavru köpeklerde giardia enfeksiyonunu kapması aşılarının tamamlanmamışsa bağışıklığını zayıflatır. Bağışıklığı zayıflayan yaşlı köpekler ve henüz yeni gelişen yavru köpekler yüksek risk altındadır. Kalabalık ortamlar, parklar, bahçelerde başka kedi ve köpeklerin yoğun bulunmasından dolayı parazitin enfekte olması çok daha kolaydır. Evde ya da bahçede birden fazla köpek bakmak birbirlerinin eşyalarını, oyuncaklarını kullanmaları, beraber yemek yemeleri parazitin yayılmasında oldukça etkilidir.
Zoonotik hastalıklar içerisine giren giardia memeli canlılara bulaşır. Bu da köpek, kedi ve özellikle insanlara ulaşabilmektedir. Köpek sahiplerinin dikkatli olmamaları sonucunda kendileri dahil evin diğer üyelerine de bulaştırır. Köpeğinizin kullandığı alanları sık sık dezenfekte etmeyi ihmal etmeyiniz. Klor içeriği yüksek dezenfektanlar ile yüzeyleri temizlemelisiniz. Köpeğinizin kakasını temizlerken elinize eldiven geçirerek teması engelleyin. Sonrasında elleri güzelce dezenfekte etmelisiniz.
Yaygın bağırsak parazitleri gibi gözle görülür hemen anlaşılmayan giardia parazitinin birtakım dışkı testlerine tabii tutulması gerekir. Dışkının laboratuvar ortamında birtakım çözeltiler ile karıştırılarak parazitlerin teşhisi sağlanır. Sonrasında elde edilen numune mikroskobik altında incelenir. Özel giardia testi de mevcuttur. Bu test kısa ve hızlı bir kittir. Çoğunlukla veterinerler hızlı sonuca ulaşmak için bu kiti kullanırlar. Hızlı kit sayesinde mikroskobik incelemeye gerek duyulmaz.
Genel bir tedavi yöntemi vardır. Köpeklerde giardia tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında en sık metronidazol’dir. Bağırsak kurtlarının düşürülmesini sağlayan fenbendazol hastalığın seyrine göre veteriner tarafından reçete edilir. İlaçlar 3-7 gün aralığında düzenli olarak köpeklere verilmelidir. İlaçların etkisiyle bağırsaktaki parazitleri öldürerek vücuttan dışarı atılması sağlanır. Kullanılan ilaçlar bittikten sonra veteriner hekiminiz olası enfeksiyonlara karşı takip randevusu oluşturur.
Tedavi sırasında, sonrasında ya da öncesinde parazitler kaldırmak için yüzeylerin dezenfekte edilmesi gerekir. Tedavi bittikten sonra tekrar enfekte olmaması için köpeğin eşyalarını ve girdiği ortamlara çok dikkat etmelisiniz. Köpeğinize gün içinde ulaşabileceği temiz su sağlayın. Dışarıda su birikintileri, göl, derelerden su içmesine izin vermeyin. Köpeklerin sık kullandığı halka açık alanlarda diğer köpeklerin su içtiği alanlardan uzak tutun.
Köpekler başka hayvanların dışkılarını koklamaktan hatta yemekten çekinmezler. Yürüyüşe çıktığınızda köpeğinizi dışarıdaki dışkılardan uzak tutmalısınız. Köpek dışkısını yaptıktan sonra eldiven ile ortadan kaldırarak ellerinizi temizleyiniz.