Köpekteki Uyuz Nasıl Geçer?

Uyuz, insanları ve hayvanları etkileyen bir deri hastalığı olarak tanımlanabilir. Kedideki ve köpekteki uyuz, insanlarda görülen uyuzdan farklıdır. Uyuz, hayvanlardan insanlara bulaşsa da hayvanlarda olduğu gibi üreyerek çoğalamaz. Bu sebeple, insanlarda kolayca tedavi edilebilirken hayvanlarda tedavisi zorlaşabilir. Uyuz oldukça bulaşıcıdır ve hayvanlar arasında çok yaygın görülen bir rahatsızlıktır. Uyuz, sarkoptik uyuz ve demodektik uyuz olarak ikiye ayrılır.

Sarkoptik Uyuz Nedir?

Sarkoptik uyuz, sarcoptes scabiei adlı akarın yol açtığı bir uyuz çeşididir. Yetişkin köpeklerde ve yavru köpeklerde görülebilir. Derinin üzerinde ve içinde bulunan hücrelerle beslenen sarcoptes scabiei, hayvanlardan insanlara bulaşabilir. Demodektik uyuz ile sarkoptik uyuz arasındaki fark bu iki rahatsızlığa neden olan akarlardır. Sarkoptik uyuza neden olan akar sarcoptes scabiei olsa da demodektik uyuza neden olan akar sarcoptes scabiei değildir. Sarkoptik uyuz şiddetli belirtilere yol açan ve kısa sürede tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır.

Demodektik Uyuz Nedir?

Köpeklerde demodektik uyuz ya da bilinen diğer adıyla kırmızı uyuz, demodex canis adlı akarın yol açtığı bir uyuz çeşididir. Yavru köpeklerde ve yaşı köpeklerde yetişkin köpeklere kıyasla daha çok görülebilir. Bunun nedeni demodektik uyuzun bağışıklık sistemi zayıf olan köpeklerde daha sık ortaya çıkmasıdır. Yavru köpeklerin ve yaşlı köpeklerin bağışıklığı zayıf olduğu için demodektik uyuz başta olmak üzere birçok rahatsızlık ortaya çıkabilir. Köpekteki uyuz çoğu zaman önemsenmese de kısa sürede tedavi edilmesi hayvanların kendilerine zarar vermemeleri için oldukça önemlidir.

Köpeklerde Uyuz Belirtileri Neler?

Köpeklerde uyuz belirtileri şöyle sıralanabilir;

• Patilerde şişme ve kabarma görülebilir.
• Deride kabuklanma ve pul pul dökülme meydana gelebilir.
• Deride anormal seviyede yağlanma görülebilir.
• Deri tahriş olacağı için deride iltihap ve kızarıklık görülebilir.
• Uyuz olan köpekte huzursuzluk ve hareketlilik görülebilir.
• Eğer köpeğiniz uyuzsa sık sık kaşınır, başını ve yüzünü ovar.
• Uyuz olan köpeklerin derisinde ve tüylerinde küf kokusuna benzer kötü bir koku olabilir. Özellikle sarkoptik uyuz kötü kokuya neden olan bir rahatsızlıktır.
• Göz çevresinde, yüzün çeşitli bölgelerinde ve karın bölgesinde yoğun tüy dökülmesi görülebilir. Demodektik uyuzda görülen tüy dökülmesi sadece belli bir bölgede meydana geliyorsa lokalize demodektik uyuz, birçok bölgede meydana geliyorsa generalize demodektik uyuz adı verilir.
• Deride ve tüylerde renk değişimi görülebilir.
• Uyuz, ciddi kaşıntılara neden olacağı için uyuz olan köpek kendini sürekli kaşıyarak derisini çiğner. Bu durumda deride yaralar ve kanamalar meydana gelebilir.

Köpeklerde Uyuz Nasıl Teşhis Edilir?

Köpeklerde uyuz teşhisi için önce genel muayene yapılır, tüyler ve deri detaylıca incelenir. Tam teşhis koymak için derinin kazınması gerekir. Bu kazıntıların incelendiği sırada akarların çoğaldığı tespit edilirse köpeğin uyuz olduğu kesinleşmiş olur. Sarkoptik uyuzda deri kazıntılarının incelendiği sırada akarlar görülemeyebilir. Bunun nedeni akarların fazla derinde olmasıdır. Akarlar derinin en alt kısmına inerek burada çoğalabilir. Bu nedenle inceleme sırasında akar görülmezse diğer tanı yöntemler kullanılmalı ve teşhis kesinleşmelidir. Gerekirse ilk incelemeden 1 hafta sonra tekrar deri kazınır ve bir daha incelenir. Eğer birer hafta arayla yapılan birkaç inceleme sonrası akar görülmüyorsa uyuz dışındaki deri hastalıkları üzerinde durulmalıdır.

Köpeklerde Uyuz Tedavisi Nasıl Yapılır?

Köpeklerde uyuz tedavisi için ilaçların yanı sıra ilaçlı banyo yöntemi kullanılır. Gerekli görülürse hem ilaç tedavisi hem de ilaçlı banyo yöntemi birlikte kullanılabilir. Sarkoptik uyuz tedavisinde ilaçlı banyo yöntemi etkilidir. İlaçlı banyo yönteminde lime sülfür ve amitraz gibi ilaçlar kullanılır. Burada dikkat edilmesi gereken önemli nokta, bu tür ilaçların veteriner hekim kontrolünde kullanılmasıdır. Veteriner hekim gerekli tetkiklerin yapılmasının ardından tedavi planlamasını da yapacak ve hangi ilacın nasıl kullanılması gerektiği konusunda köpeği besleyen kişiyi bilgilendirecektir. İlaçlı banyonun yanı sıra kuru olan cilde uygulanan tropikal ilaçlar da tedavide etkilidir ve sık kullanılır. Uyuz tedavisinde fipronil, moksidektin, imidakloprid ve selamektin gibi ilaçların kullanımı yaygındır. Uyuz tedavisinde çoğunlukla oral yolla kullanılan ilaçlar, tropikal ilaçlar ve ilaçlı banyo yöntemi gibi tedavi yöntemlerinden sadece biri uygulanır. Köpeğin durumuna göre hepsi bir arada da uygulanabilir. İlaç tedavisine ek olarak uyuz olan köpeğin uyuduğu ve kaldığı ortam temiz tutulmalıdır. Uyuz olan köpeğin uyuduğu yerler dezenfekte edilmeli, yatak çarşafı gibi yıkanabilir şeylerin üzerinde uyuyorsa bu örtüler atılmalı ya da çamaşır makinesinde yüksek dereceyle birkaç kez yıkanmalıdır.

Köpeklerde Uyuz Neden Olur?

Köpekte uyuzun nedeni bağışıklık sisteminin zayıf olmasıdır. Sağlıklı köpeklerde ve insanlarda uyuza neden olan akarların bir kısmı vardır ve zararsızdır. Bağışıklık zayıflayınca ve vücut çeşitli hastalıklara elverişli hale gelince zararsız olan akarlar zararlı hale gelebilirler. Vücuttaki akarların zararlı hale gelmesi için bağışıklık sisteminin zayıf olması gerekir. Elbette tek neden bu değildir. Bağışıklığı zayıf olan yavru köpeklerde, yaşlı köpeklerde ve farklı hastalıkları olan yetişkin köpeklerde uyuz sık görülür. Uyuz olan bir köpekle etkileşime geçen başka bir köpeğin uyuz olması kaçınılmazdır. Bu nedenle sokak köpekleri arasında uyuz oldukça yaygındır. Sık sık dışarı çıkan evcil bir köpeğin sokak köpeklerine yaklaşması ve onlara temas etmesi uyuz olmasına neden olur. Evcil köpekteki uyuz kendisiyle aynı evde yaşayanlara ve onu besleyenlere kolayca bulaşabilir.

Ayrıca Bakınız: Köpeklerde Diş Temizliği Nasıl Yapılır?