By melissa1 | 16-08-2022
Köpeklerdeki kuduz belirtileri kuduzun kuluçka süresinden hastalığın gün yüzüne çıkana kadar olan sürece kadar değişimler gösterir. Köpek enfekte olduğu ilk zamanlar huzursuz olmaya başlar. Bu süre içinde saldırganlaşan köpekler çevresine rahatsızlık vermeye başlar. Bazı kuduz köpek vakalarında ise hayvandan beklenmeyecek derecede sıcakkanlı davranışlar görülür. Normalde mutlu ve heyecanlı olan köpekler ise bir anda ilgisiz olur. Köpeklerin ruh hali bu süreç içinde birbirinden farklı belirtilere sahiptir.
Köpeklerin kuduz olma sürecinde en çok görülen fiziksel şikayetlerin arasında ateş, yutma güçlüğü, aşırı salya akması, sendeleme, nöbet geçirme ve felç gibi belirtiler bulunur. Kuduz virüsü vücutta ilerledikçe aşırı uyarılma durumları kendini göstermeye başlar. Günlük yaşam içinde olağan karşılanan sesler rahatsız etmeye başlar. Çevrelerinde olan bazı hareket ve ses durumları bünyelerinde saldırganlık ve şiddet gibi yönlerini açığa çıkarmalarına neden olur. Vakitlerinin çoğunu karanlık ve sessiz ortamlarda geçirmeyi tercih ederler.
Kuduz olan köpeklerin en bilinen belirtisi ağızda köpüklenmenin meydana gelmesidir. Bazı durumlarda ağızda salya ve tükürük üretimi de yüksek seviyeye çıkar. Bu belirtiler genelde kuduzun ilerlediği dönemlerde meydana gelir. Kuduzun son evreleri köpekler için son derece zorlu bir süreçtir. Nöbet geçirmeye başlayan köpeklerde felç belirtileri ortaya çıkar. Köpekler bu dönem içinde baş ve boğaz bölgelerinde bulunan kasları kontrol etmekte zorlanır. Bu nedenle yutmakta zorlanma ve nefes alamama gibi durumlar ortaya çıkabilir.
En sık görülen köpeklerde kuduz şikayetleri şu şekildedir:
Köpeklerdeki kuduz hastalığının anlaşılması erken dönemde tanı koymak önem taşır. Bunun için kan testlerinin yapılması gerekir. Bu nedenle sokak köpekleri üzerinde bu yöntem pek işe yaramaz. Bu işlem hatasız bir sonuç vermesi için beyin dokusundan biyopsi alınması şarttır.
Isırılma şikâyeti yaşandıktan sonra hemen müdahale etmek büyük etki sağlar. Anti kuduz serumu uygulamak enfeksiyonun ilerlemesini durdurmak adına büyük bir etki sağlar. Virüse karşı belirli bağışıklık antikorları içeren bu serum büyük bir etki verir. Yapılacak olan 1 doz kuduz aşısı hastalığın ilerlemesini tamamen durdurur.
Köpeklerdeki kuduz hastalığının tedavisi kesin bir yolla sağlanamaz. Kayda geçen kesin bir tedavi yöntemi yoktur. Buna rağmen hastalığa önlem almak mümkündür. Bilinen en kesin önlemler onaylanmış olan kuduz aşılarıdır. Köpeklere yapılan kuduz aşısı 12 ile 16 haftalık aralığındayken yapılmalıdır. Bunun yanı sıra her sene düzenli olarak kuduz aşısı yaptırmak hastalığın ortaya çıkmasını büyük oranda önler.
Evlat edinilen yavru köpeklerde kuduz olma riski bulunur. Yavru köpekler bünyelerinde virüs taşıyor olabilir. Bunun yanı sıra yavru köpek, kuduz köpek tarafından ısırılmış olabilir. Bu nedenle yetişkin köpeklerin yanı sıra yavru köpekler de kuduz olma ihtimalini barındırır. Kuduzun yanı sıra diğer tüm hastalıkların önlenmesi için de yavru köpeklerin gereken tüm aşıları zamanında yapılmalıdır. Bu nedenle yavru köpek için aşılama takvimi oluşturmak adına bir veterinere danışmak gerekir.
Köpeklerin sağlığını tehlikeye atan kuduz ihtimali insanlar için de büyük bir tehlike yaratır. Bu hastalığın önüne geçmek adına köpekler henüz yavruyken aşı işlemleri eksiksiz bir şekilde sağlanmalıdır. Köpeklerde kuduz sorunu hem köpekleri hem insanları etkileyeceği için önceden önlem alınması gereken bir hastalıktır.
Köpeklerde kuduz şüphesinde yapılacaklar hastalığın yayılmasını büyük ölçüde önler. Yapılacak olan ilk şey yara tedavisi uygulamak olur. Yaraya bol su ile birlikte sabun ya da deterjan uygulamak etkili çözüm sağlar. 15 dakika boyunca yapılan müdahale ile birlikte kuduzu önlemede yardımcı olur. Daha sonra %70 oranında alkol/etanol, tentür ya da iyot ile yapılacak virüsidal tedavisi uygulanır. Yaraya dikiş atılması mümkün olan en geç zamanda yapılmalıdır. Daha sonra mutlaka bir veterinere danışarak tedavi süreci başlatılmalıdır.
Köpeklere kuduz bulaşmasının gerçekleşmesi enfekte bir hayvan tarafından ısırıldığı zaman gerçekleşir. Böyle bir durumda salyada bulunan virüs kısa bir süre içinde kana karışır. Kan dolaşımına dahil olan virüs köpekte yer alan periferik sinir bölgesine girer. Burada çoğalan virüs tükürük bezlerinde yayılma gösterir.
Bazı vakalarda köpek ısırılmadığı halde kuduz virüsüne maruz kalabilir. Hayvanda açık bir yara olması enfekte hastanın salyası ya da teması ile birlikte kuduzu geçirmeye yeterli olur. Kuduz hastalığı köpekler ile özdeşleşmiş olsa da bu virüsü taşıyan başka hayvanlar da bulunur. Köpeğin kuduz olması tilki, rakun ya da yarasa tarafından ısırılması ile de mümkündür. Virüsün hayata tutunması için ihtiyacı olan şey memeli bir canlıdır.
Köpeklerdeki kuduzun kuluçka süresi 2 hafta ile 4 aya kadar uzun bir süre içinde değişiklik gösterir. Bu sürenin değişiklik göstermesi enfeksiyon gelişme süresi, ısırılma şiddeti ve vücuda geçen virüs miktarına bağlıdır. Virüsün sinir dokularına ulaşma hızı alınan ısırığın bölgesi ile ilişkilidir. Beyne ya da omuriliğe yakın olan noktalarda hız büyük bir artış gösterir. Bu da köpeklerde kuduz belirtilerinin daha hızlı görülmesine yol açar.
Ayrıca Bakınız: Köpeklerde Karma Aşı Nedir?