By melissa1 | 07-12-2022
Köpeklerde istenmeyen hamileliği sonlandırmak çeşitli ilaçlar kullanılır. Köpeklerde istenmeyen gebelik köpek sahipleri için önemli bir sorundur. Bu sorun ilaçlar veya ameliyat ile sonlandırılabilir.
Köpeğin gebeliğinin sonlandırılmasından sonra tekrar gebe kalıp kalmaması ile alakalı karar verildikten sonra buna uygun sonlandırma işlemi yapılır. Hamile köpeğin bir daha hamile kalması istenmiyorsa ameliyatla hem rahim hem de embriyolar alınır.
Köpekler tek çiftleşmeyle gebe kalabilir. İlk periyotlarında çiftleşen köpekler hamile kalabilir. Bu gebe kalma sistemi sokak köpeklerinde de bu şekildedir. Ancak barınak veya evlerde yetiştirilen köpeklerde bu durum farklıdır.
Köpeğin ilk çiftleşmesinde gebe kalmasını önleme amaçlı çalışmalar yapılır. Özellikle yetiştirilen köpeklerde dişi köpek regl olmuş olsa da vücut yapısı ve psikolojik durumunun gebe kalmaya müsait olup olmadığı üzerinde durulur.
Dişi köpeğin hamile olup olmadığı fiziksel yapısındaki bazı değişimler ile anlaşılır. Özellikle meme uçlarındaki şişmeler bunun en büyük belirtisidir. Gebelik 25-30 günlük bir seviyeye geldiyse bu şişmeler daha belirgin bir hal alır.
Köpeğin başka bir köpekle çiftleşmesinden yaklaşık olarak 1 ay sonra vajinasında beyaz bir akıntı olacaktır. Çitleşmenin ne zaman olduğu bilindiğinde bu sonuçla da gebe olduğu öğrenilir.
Diğer canlılarda olduğu gibi köpeklerin gebeliklerinde de karınlarında şişlik ve kilo alma durumu oluşur. Ancak bu durum köpeklerin gebe kalmasından 45 ile 50 gün sonraki süreçte ortaya çıkar. Bu belirtiler köpeğin gebe kaldığını gösterse de ultrason en doğru sonucu verir.
Köpeklerde yalancı gebelik sık rastlanan bir durumdur. Köpek gebe kaldığında ruh durumunda birçok değişim yaşanır. Bu değişimler köpeğin diğer birçok hastalığa yakalandığında gösterdiği belirtiler ile benzerdir. Belirtiler:
Tıbbi kürtaj köpekte istenmeyen gebeliği sonlandırmak için en etkili yöntemdir. Köpek ameliyatla gebelik durumundan uzaklaştırılır. Kürtajdan sonra ilaç uygulaması ile sorun tamamıyla son bulur.
Bu yöntemde ilaç, vajinadan, ağızdan yanaktan veya dilaltından köpeğe emdirilir. Emilen bu ilaçla kürtajdan sonra kalan kalıntılar dışarı atılır.
Köpeğin kürtaja mecbur kalmaması için hamile kalmasını önlemek de önemli ve etkili bir tekniktir. Özellikle doğum kontrol hapları ile bu durum engellenebilir. Kullanılacak hap veya enjeksiyonlar ile köpeğin gebe kalması önlenir.
Bir diğer önlem ise dişi köpeğin kızgın olduğu dönemde karşı cinsten bir köpekle karşılaşmamasını sağlamaktır. Köpeğin sinirli ve çiftleşmeye müsait olduğu dönemleri evde geçirerek bu sorunun önüne geçilebilir.
Köpeği tamamıyla gebelikten korumak ve istenmeyen yavruların önüne geçmek için ise kısırlaştırma en iyi yöntemdir. Bu yöntemle hem köpeklerde istenmeyen gebelik önlenmiş olup hem de gebe kaldıktan sonra yaşanan kürtaj gibi sorunlarla karşı karşıya kalınmayacaktır.
İstenmeyen gebeliği sonlandırmada sterilize yoluna gitmeden kullanılan ilaçlar vardır. Prostaglandinler ve glukokortikoidler, östrojenler olmak üzere 3’e ayrılırlar. Köpeğin sağlık durumu ve hamileliğinin ne süreçte olduğuna bakılarak en uygun ilaç verilir.
Köpeklerde prostaglandinler istenmeyen gebeliğin sonlandırılmasında progesteron oranını düşürerek etkide bulunur. Prostaglandinlerin en büyük yan etkisi üterde enfeksiyon oluşturma riskidir. Bu enfeksiyon oluştuğunda köpek 4 ile 7 gün arasında veteriner kontrolünde kalmalıdır.
Prostaglandinler gebeliği sona erdirmede her zaman etkili değildir. Çalışmadıkları dönemde çöpün ufak bir kısmı durdurulur ve bu da hamileliğin bitmemesine neden olur. Sonucu teşhis etmek için ilaç kullanımından sonra ultrasonla kontrol yapılmalıdır.
Glukokortikoidler ise hamileliğin ilerlediği dönemlerde kullanılan bir ilaçtır. Bu da etkili bir ilaç değildir. Glukokortikoidler başarılı olup hamileliği sonlandırdığında da sorunlar yaşanabilir. Geç dönemde kullanılan bir ilaç olduğu için köpeğin ölü yavrular doğurmasına neden olur.
Ölü yavru doğuran köpekte travma oluşumu ile beraber psikoloji bozukluğu görülebilir. Başarılı olması için yüksek dozda kullanılan bu ilacın kullanımından sonra susuzluk ve sık idrara çıkma eğilimi görülür.
Östrojen gebeliği sonlandırmada hala bir seçenek olarak görülse de sık kullanılan bir yöntem değildir. Köpekte pyometreya oluşmasına neden olabilir. Hamileliğin en erken dönemlerinde kullanılan bu yöntem kemik iliği baskılaması yaratarak östrus durumu oluşturur.
Hamileliğin ilk safhalarında kullanılarak döllenmiş yumurtaların uterusa yerleşmesini engelleyerek çalışan bir mekanizmadır. Yan etkileri büyük sorunlara yola açabildiğinden çoğu veterinerin uygulamaktan sakındığı bir yöntemdir.
Çiftleşen köpeğin hamile kalmaması için veteriner yardımı gerekir. Dişi köpeğin çiftleştiği görüldüğünde zaman kaybetmeden veterinere gidilmelidir. Bu durumdaki köpeğe 3 gün aralıklarla hormon uygulaması yapılır.
Yapılan bu uygulamalar ile köpeğin gebe kalması büyük ölçüde önlenir. Ancak zaman geçtiği takdirde bu mümkün değildir. Zamanı geçirmede hormon tedavisine geçilmelidir. Köpeklerde istenmeyen gebelik ile karşı karşıya kalmamak için köpeğin hareketleri sıklıkla gözlenmeli ve kontrol altında tutulmalıdır.
Ayrıca Bakınız: Köpeklerin Kuyruğu Neden Kesilir?