By melissa1 | 26-11-2022
Kedilerde vestibüler hastalık nedenleri genellikle çeşitli enfeksiyonların sonucu oluşur. Bu enfeksiyonlar kedilerde vestibüler sendrom oluşmasına neden olur ve kedinin ani bir şekilde düşerek ayağa kalkamamasına neden olur. Bu gibi durumlarda genellikle felç ihtimali akıllara gelse de, felcin kedilerde çok az görülen bir sorun olduğu unutulmamalıdır.
Kedilerdeki bu dengesiz fiziksel hareketler insalardaki vertigo hastalığı ile benzerlik gösterdiği için kedi vertigosu olarak da adlandırılır. Farklı nedenlere bağlı oluşan bu rahatsızlık bir tümörün vestibüler sistemi bozması, sinir iltihabı veya kulak ve beyin sinirlerinin farklı toksinlere maruz kalarak bozulması durumudur.
Kedilerin vestibüler sistemindeki problemlerinden ortaya çıkan bir denge bozukluğu hastalığıdır. Vestibüler sistem canlının dengesini sağlayan yürürken, ayakta dururken veya koşarken dengede kalmasını sağlayan ve düşmesini engelleyen bir sistemdir.
Vestibüler denge sistemi orta ve iç kulağın derinindeki sensörlerden ve beynin arka duvarındaki özel bir kontrol merkezinden oluşur. Kaliteli ve düzgün giden bir vestibüler sistem kedinin dengede durmasına, koordinasyon sağlamasına ve yaşamsal sistemlerinin farkında olmasını sağlar.
Kedilerde Santral ve periferik olmak üzere 2 ana vestibüler hastalık bulunmaktadır. Santral vestibüler hastalıkta beyinde oluşan bir çeşit enfeksiyon veya tümör oluşumlu olarak meydana gelmektedir.
Periferik vestibüler hastalıkta ise kulak veya beyindeki sinirlerin etkilenip zarar gördüğü durumlarda ortaya çıkar. Siyam ve Birmanya cinsi gibi kedi türlerinde vestibüler hastalığın doğuştan olduğu belirlenmiştir.
Bu durumdan etkilenen birçok kedinin de sağır olduğu saptanmıştır. Bu durumun yanında yaşlı kedilerin bu sendroma yakalanma riskinin de daha yüksektir.
Kedilerde oluşan vestibüler sendromun belirtilerinden biri kedinin denge kaybı yaşamasıdır. Koordinasyonunu sağlayamayan kedi dengesiz yürüyüşler yapar, etrafında daireler çizer ve tökezleyerek yürür.
Kedinin başını bir yöne doğru eğmesi ve gözlerindeki hızlı hareketler de bu sendromun belirtilerindendir. Sendromun safhasına göre belirtiler de değişir. Şiddetli seyreden vakalarda kedide mide bulantısına sık rastlanır. Kedi mamasını kokladıktan sonra kusmaya başlar.
Sendrom başladığı andan 24 ile 48 saat içerisinde semptomlar en ağır haliyle görülür. 72 saat sonra ise iyileşmenin başladığı gözlenir. Kedilerde vestibüler sendrom belirtileri şunlardır:
Kedi hastalıklarında tanı şekli genel olarak tahlil ve testler ile yapılır. Ancak vestibüler hastalıklarda bu testler işe yaramaz. Bu hastalığın tanısı için yapılan rutin test ve tahliller hastalık hakkında hiçbir bilgi vermez.
Testlerin yerine iç ve dış kulak muayenesi ile hastalığın tanısı konulur. Felç ile büyük benzerlik gösteren bu hastalığın tanısı için uzman bir veterinerin muayenesi gerekir. Uzman veteriner görmeden verilecek her ilaç ve yapılacak her tanı hatalıdır.
Kulak enfeksiyonuna benzeyen bu hastalık için kullanılan antibiyotik ve farklı ilaçlar kedinin can sağlığını tehlikeye atabilir.
Kedilerde vestibüler hastalığın tedavisi oluşmasındaki nedenlerin net olmaması açısından zordur. Net olarak bir tedavi yöntemi yoktur. Halihazırda kullanılan tedaviler vestibüler sendrom için de destekleyici tedavi yöntemleridir.
Tedavi yapılırken vestibüler sendromu şiddetlendiren nedenler bulunur ve bunları iyileştirmek üzerine planlama yapılır. Orta veya iç kulak iltihabı oluşmuşsa bu iltihabı temizleyen tedaviler uygulanır.
Antibiyotik ve mantar ilaçları da kedilerde vestibüler sendrom tedavisinde etkili sonuçlar verir. Beyin tümörünün sebep olduğu vakalarda yine iltihabı kurutan tedaviler uygulanır. Kemoterapi, radyoaktif tedaviler ve ameliyat ile de başarılı sonuçlar elde edilebilir.
Vestibüler hastalığa yakalanan kedilerde öncelikle kedinin sağlığının daha kötüye gitmemesi için uğraş verilir. Felç belirtisi gösteren hasta kedilerde kedi yerinden kalkamaz ve böylece vücudunun yerde kalan bölümlerinde yaralar oluşur. Bunu engellemek için yatış pozisyonu sürekli değiştirilmelidir.
Tuvalete gidemeyen kediyi ihtiyacını gidermesi için kum kabına götürmek gerekir. Sağlığının daha kötüye gitmemesi için beslenmesine dikkat edilmeli, suyu ve yemeği yakınında olmalıdır.
Yaşayacağı dengesizlikten dolayı düşüp kendini yaralamaması adına yüksek yerlerde ve tehlike yaratan yerlerde yatırılmamalıdır. Veteriner hekimle sürekli iletişim halinde olup kedinin yararına davranışlar sergilenmelidir.
Kedilerin vestibüler hastalıktan tedavi yoluyla kurtulmaları mümkündür. Akut bir hastalık olan vestibüler sendrom ani bir şekilde oluşur ve gelişmeye başlar. Bunun yapılacak tedavi ile kısa sürede iyileşmesi mümkündür.
Ancak tedavide dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Seçilecek veteriner ve klinik tedavinin seyri açısından önemlidir. Kedinin ruh sağlığını kötü etkilemeden tedavi yapılmalıdır. bunun için tedavi sürecinde kediye ağır gelmeyecek sakinleştirici ilaçlar verilmelidir.
Başarılı veteriner hekim ve kaliteli bir klinikte yapılacak tedaviler sonunda kedi 2 hafta içerisinde eski sağlığına dönebilir. Bulaşıcı olmayan bir hastalık olan vestibüler sendrom tedavisinde kediyi evdeki diğer evcil hayvanlardan soyutlamaya gerek yoktur.
Aksine huzurlu bir ortamda ve diğer evcil hayvanlarla beraber yapılacak olan tedaviler daha hızlı sonuç verecektir. Kedilerde vestibüler sendrom kedi sahiplerinin korkmaması gereken tedavi edilebilir bir hastalıktır.
Ayrıca Bakınız: Kedilerin Tüy Dökmesi Nedenleri ve Çözüm Yolları