By melissa1 | 04-01-2022
Kedilerde giardiya enfeksiyonu nadir görülen ve tedavisi çok zor bir hastalıktır. Dışkı yoluyla bulaşan bir tür bağırsak parazitinin yol açtığı hastalıktır. Kedilerde olduğu gibi köpeklerde ve insanlarda da oluşabilen bu parazit gastrointestinal rahatsızlıkların yaşanmasına neden olur. Bağırsak solucanları ile karıştırılsa da diğer bir adıyla protozoon direk sindirim sistemi yollarını hedef alır. Kedilerde oldukça etkili olan bu enfeksiyon tedavi sürecinin ne kadar olacağını belirlemek zor olur. Kedilerde giardiya tedavisi ve giardiya insanlara bulaşır mı? Bu makalemizde kedilerin bağırsak sağlığını tehdit eden parazit nedenlerine ve belirtilerine daha yakından bakalım….
Protozoon parazitinin neden olduğu giardiya bir kedinin bağırsağına girdikten sonra orayı yuvası gibi kabul ederek yerleşir. Bağırsak duvarından beslenerek orada tutunmaya çalışır. Bu da kedilerde mide sorunların görülmesine zemin hazırlar. Giardiya bakterisinin iki formu vardır. Bunlardan biri ilk olarak bağırsaklarda tutunan trofozoit yavaş ilerleyerek oluşmaya başlar. Bu trofozoitler büyüyerek bölünüp kistik bir yapı olan giardiya oluşur. Kistlerin büyümesi ile gözle görülür bir hale geldiklerinde dışkı ile dışarı atılır. Böylece dışkı yoluyla diğer kedilere ve köpeklere bulaşıcılığı artar. Toprak üzerine yapılmış dışkı, su, yiyecekler ve diğer çevresel faktörlerin üzerinde uzun süre kalıcılığı bulunur. Böylece buralardan enfekte bakteriyi alan kediler ince bağırsağında önce trofozoitler olarak girer bağırsak duvarına tutup ordan beslenerek zamanla büyük kistler halinde giardiya’ya dönüşürler. Bu döngü tedaviye başlanana kadar ve enfekte yerlerin tamamen bakterilerden arındırılana kadar devam edecektir.
Mikroskobik boyuttaki parazitin kedilerin bağırsaklarını esir alarak akut ishale yol açar. En yaygın belirtisi kedilerin kötü kokusu ishal olması ile belirlenir. Kedilerin dışkısı yeşilimsi sulu olarak çıkar. Bazı kedilerde kanlı ishal de görülür. Hastalık ateş, kan basıncını yükseltmez. Fakat daha az hareket etme, bitkinlik görülür. Diğer klinik işaretleri şunlardır:
Yukarıdaki bulgular kedilerin bağışıklık sistemi hedef aldığı için direk zayıflatacaktır. Bu diğer sağlık sorunlarına da neden olur. Nadiren görülse de uzun vadede hastalığı ilerlemesini azaltılmadığı takdirde ölümcül olur. Zayıflayan bağışıklık sonucu tedavisi kesin olmayan kedilerde FIV virüsüne yakalanmasına yol açar.
Enfekte olan bir kedi 5-16 gün içinde giardiya kistini dışkı yoluyla dışarı çıkarır. Böylece başka bir hayvanın yere temas etmesiyle bakteri bulaşmış olacaktır. Yetişkin sağlıklı kediler daha az risk altındadır. Yavru kediler ve yaşlı kedilerin sindirim sistemleri daha az geliştiği ve yavaşladığı için savunmasız kalır. Hayvan barınakları, park ve bahçeler, hayvanların yoğun olduğu sosyal alanlar enfekte olmaları için oldukça elverişli alanladır. Giardiya virüsü ile temas etmek kedilerin başka hayvanların eşyalarını kullanmaları ile kolayca bulaşacaktır. Bu yüzden evinizde her kedinin kendine ait bir yaşam alanı ve eşyalarını kullanabileceği alan yaratmalısınız.
Yukarıda belirttiğimiz belirtileri veterine hekiminizle paylaşmalısınız. En yaygın belirtisi ishalin ne zaman başladığını ve ne sıklıkla olduğu takip edip belirtmelisiniz. Kötü koku ve dışkının ne renkte olduğunu belirtmelisiniz. Birkaç nedenden dolayı kedilerde ishal görülür. Bu mama değişimi sonrası olacağı gibi… Eğer kedinizin diyetinde bir değişiklik yapmadısanız bunu da söylemeniz teşhisin konulmasında zaman kazanılır. Sonrasında veteriner hekim kedi dışkısını laboratuvar ortamında inceler. Dışkı incelendikten sonra hastalığın teşhisi konulabilir. Fakat her dışkı incelenmesinde parazitlere rastlanmaz. Başka klinik testlerle tanı konulmalıdır.
İnsanlarda da sıkça rastlanılan bir parazit enfeksiyonudur. Bu yüzden kedi ve köpeklerden insanlarda bulaşma ihtimali vardır. Bu yüzden kedinizin eşyalarını temas ettiği alanlara dokunduğunuzda ellerinizi temizlemeden ağzınıza götürmeyin. Kedinizin sizin yalaması temasta bulunmasında eğer yüz bölgenize mukuslarını bırakıyorsa bulaşma riski altındasınız.
Hastalık teşhis edildikten sonra tedavisi için veteriner hekimler tarafından Fenbendazol ve Metronidazol antibiyotik ilaçlar reçete edebilirler. Ağız yoluyla iyileşme sağlanacağı için kedilere hap verilirken çok dikkatli olunmalıdır. Mamasının içine ezerek ya da hapı küçülterek vermeniz iyi olacaktır. Kedilerde Giardiya susuzluk yaşamalarına neden olacağı için bu aşamada su içmeleri çok önemlidir. Eğer yeterli su almazsa kedilerin serum takılması gerekecektir.
Kedilerde Giardiya tedavi süresi yaklaşık bir hafta sürer. Hastalığın başka yerlerde sorun yaşatmaması durumunda kısa sürecektir.
Evet bu parazitlerin evcil hayvanınıza bulaşmasını engelleyebilirsiniz. Bunun için temizlik, dezenfektan yapmanız gerekecektir. Evde iki kedi varsa kesinlikle tuvaletleri, mama-su kapları, yatakları ayrı olmalıdır. Sürekli temizlenmelidir. Dışarı ile temasta dikkatli olmalısınız. Evdeki yüzeylerin klor içerikli temizlik maddeleri ile temizlenmesi yüksek buhar ile tüm yüzeylerin temizlenmesi yeterli olacaktır. Enfekte olan kediyi evin bir odasında izole etmeniz gerekmektedir. Sizinle temasında oldukça dikkatli olun. Giardiya kedilerden insanlara bulaşmaktadır.
Kuru ve sıcak alanları seven bu parazitler güneş alan yerlerde ya da evdeki sıcak alanlarda tutunur. Bu kuru ve sıcak yüzeylerde 2-3 gün tutunurlar. Fakat serin havalarda su yüzeylerinde 3 aya kadar tutunduğu tespit edilmiştir.